– کليساهای استان تهران
کليساي سورپ گئورگ
اين کليسا در ميدان وحدت اسلامي ، بازارچه قوام الدوله واقع است. اين کليسا در سال 1790 تا 1795 به عنوان محراب روستا بنا شد و در سال 1835 به کليسا تبديل شد. در مرحله بعد با بازسازي در سال 1882 ، به صورت کنوني درآمد. در آن سال ها ، اين محله به ارامنه اختصاص داشت. هر سال در سالروز گئورگ مقدس در دهه اول مهرماه در اين کليسا مراسم دعا و نيايش برگزار مي شود. روي سنگ قبرهاي نصب شده بر ديوارهاي کليسا نقوش زيبايي ديده مي شود.
کليساي تاديوس بارتوقيموس مقدس
اين کليسا در دروازه حضرت عبدالعظيم ، در جنوب شرقي تهران قرار دارد. بناي کليسا در سال 1808 ميلادي ( 1223 ق) به دست ده خانواده ارمني که به «جام بـُران» معروف شدند، انجام شد. اين افراد به دستور فتحعلي شاه قاجار از جلفاي اصفهان براي شيشه بري قصرهاي سلطنتي ( کاخ گلستان ) به تهران آمده بودند.
کليساي تاتاوس از قديمي ترين کليساهاي تهران محسوب مي شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهاي جالب توجه شخصيت هاي ارمني و مسيحيان اروپايي که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.
مدفن دو استاد کار اصلي بنا در همين کليسا قرار دارد. مساحت تقريبي کليسا 220 متر مربع است و از صحن آن براي تدفين مسيحيان تهران استفاده مي شد. در سال 1970 ميلادي بخشي از گچ ديوار فرو ريخت و قسمت هايي از نقاشي ، زير گچ نمايان شد که شامل تصاويري از سفراي روسيه و انگلستان ، اسکندر شاهزاده گرجستان ، چارلز فرزند سر والتر اسکات نويسنده انگليسي و …. بود. در سمت راست مدخل ورودي ، لوحي به زبان فارسي و لاتين نصب است.
کليساي تاتاووس
اين کليسا در زمان فتحعلي شاه قاجار در محله ي چال ميدان ساخته شد پوشش گنبدي شکل و چهار شاه نشين است. محراب و جايگاه پيشواي روحاني در شاه نشين شرقي قرار دارد. اين کليسا از قديمي ترين کليساهاي تهران محسوب مي شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهاي جالب توجه شخصيت هاي ارمني و مسيحيان اروپايي که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.
کليساي انجيلي
با گسترش تهران در سال 1284 هـ . ق ارامنه تهران از کليساي کوچک دروازه قزوين که در سال 1876 م توسط يک مبلّغ مذهبي تأسيس شده بود، تغيير مکان دادند و در منطقه حسن آباد ، کليساي انجيلي کنوني توسط ميسيون مذهبي آمريکايي ها بنا شد. در سال 1874 م اين کليسا با وسعت بيشتر ، کاربري فرهنگي نيز يافت و مدرسه آمريکايي ها در آن شروع به کار کرد. مدرسه در سال 1319 شمسي به امر پهلوي اول بسته و تأسيسات فرهنگي آن به وزارت فرهنگ ايران واگذار شد. براي تأمين آب مورد نياز باغ و کليساي انجيلي که در خيابان سي تير واقع است، براي اولين بار در ايران چاه آرتزين حفر شد. اين باغ و کليسا امروزه به صورت متروکه باقي است.
از ديگر کليساهاي تهران بايد از کليساي حضرت مريم، کليساي سورپ تارگمانچاس در وحيديه ، سورپ وارتان حشمتيه ، سورپ گريگور لوساوريچ مجيديه و ميناس مقدس در قريه ونک نام برد.
